Słowianie - początki piśmiennictwa

Dawni Słowianie nie posiadali własnego pisma

Było ono potrzebną umiejętnością do wróżenia oraz liczenia, zastępowali ją kreskami, nacięciami oraz karbami. Język tych wyżej wymienionych był wtedy prócz tego wystarczająco jednolity, iż mieli możliwość się oni porozumieć mimo teraz licznych rozdrobnień dialektycznych.

Przełom

Przyjęcie chrześcijaństwa oraz późniejszy podział na katolicyzm i prawosławie sprawiło, że rozpoczęto zapisywać przekazy ustne, a także od tego czasu uznaje się prawdziwe piśmiennictwo Słowian. Gdy rozchodzi się o pismo i język nieprzeceniona jest tutaj rola Cyryla i Metodego, którzy stworzyli alfabet Słowian głagolicę. Początkowo mieścił się on w ramach trzech znaków: koła, trójkąta i krzyża; nie było podówczas cyfr, natomiast tych przed chwilą wspomnianych czynność pełniły litery o wartościach cyfrowych.

Palimpsesty

Stało się to dosyć zagmatwane pismo, pisano atramentem na papierze albo na pergaminie, który był wysoce drogi, gdyż robiono go z cienkiej naskórka grzbietu cielęcia. Księgi wydrapywano, by położyć nowe teksty, a nie tracić cennego tworzywa. Tak powstały palimpsesty, które są dowodem wcześniejszego obecności głagolicy nad cyrylicą. Cyrylica bowiem, była późniejszym pismem stworzonym przez studentów Cyryla i Metodego, z kolei grażdanka to cyrylicki alfabet przypasowany do języków wschodnio-słowiańskich.

Głagolica

Głagolica jest do dziś używana przez chorwackich głagolaszy, cyrylica z kolei to alfabet, który poszedł za religią oraz stosowany w szczególności w liturgii chorwackiej; dla Serbów jest to powszechnie stosowane pismo. Białoruś poza tym w XVII wieku posługiwała się łacinką, dopiero późniejsze teksty są zapisywane cyrylicą. Alfabetem arabskim były zapisywane teksty białoruskie oraz cerkiewnosłowiańskie. Druk cyrylicki zjawił się w XV wieku, model ówczesnego pisma to ustaw, zatem równe odstępy między literami a nieobecność odstępów między wyrazami, nieobecność dużych liter. Pismo staroruskie drukowane stało się pół ustawem do czasów Piotra Pierwszego, o ile wprowadził on nowy model znaków zbliżony do łacinki - grażdański szryft - pismo świeckie; cyrylice ograniczył do pism religijnych. Grażdankę przyjęła w XIX wieku Białoruś oraz Ukraina; do druku Serbia oraz Macedonia.